Wat gebeurt er in de aarde van jouw geliefde plant?
Heb je net een nieuwe aanwinst op je vensterbank die je deze keer écht in leven gaat houden, laat ‘ie na drie weken de eerste bladeren al slap hangen. Wat gaat daar toch elke keer mis? Wij gingen met onze groene vingers op onderzoek uit om de mysteries van de bodem te doorgronden. Wat wij al wroetend in de grond vonden is behoorlijk ground breaking, al zeggen we het zelf. Wij ontdekten dat micro-organismen planten helpen met, nou ja, zo’n beetje alles. Een must read voor beginnende én doorgewinterde plantenouders.
Door Marjolein Bezemer
Er wordt wel gezegd dat we meer weten over het heelal dan over de bodem waarop we lopen. Het is namelijk nog niet zo lang geleden dat de wetenschap met bizarre onthullingen kwam over het leven onder de grond. Er zit in een gezonde bodem zoveel leven, dat je in een theelepel grond al miljarden bacteriën, eencellige wezens en andere microscopisch kleine diertjes aantreft. En dan hebben we het nog niet gehad over de schimmels.
Dirt versus de springlevende bodem
In diezelfde theelepel aarde zit wel een kilometer aan schimmeldraden en ontelbaar veel bacteriën. Yuck? Oké, schimmels kom je vaak tegen als vachtje op de vergeten komkommer achter in je koelkast. Wij vonden heel andere soorten die niet opruimen, maar opbouwen. Rond en in plantwortels leven namelijk bijzondere schimmels: mycorrhiza. Een erg hulpvaardige soort die samen met rhizobacteriën de plant te helpen bij het ontwikkelen van sterke wortels en met het opnemen van voedingsstoffen. De plant geeft daar suikers voor terug.
Hoe groeit een plant?
Om te snappen hoe een plant zo’n relatie aangaat met schimmels en bacteriën, moeten we even terug naar de eerstejaars biologieles: hoe groeit een plant ook alweer? Planten nemen water en mineralen uit de bodem op en slurpen CO² uit de lucht. Door de kleine zonnepanelen in de bladeren zetten ze dit om in zuurstof en glucose. Je weet wel, fotosynthese. Dit proces is overal hetzelfde: buiten en binnen, in de grond en in een pot. En het mooie: dat gaat helemaal vanzelf.
Het punt is alleen dat de wortels van planten niet zelf alle voedingstoffen kunnen bereiken die in de bodem beschikbaar zijn. Mycorrhiza en rhizobacteriën in gezonde (pot)grond kunnen daarbij helpen. Zij weven haarfijne netwerken rond de wortels om het de plant makkelijker te maken om bij die voedingstoffen te komen. In ruil voor glucose zijn de micro-organismen niet te stoppen en beschermen ze de plant ook nog tegen ziekten en droogte. Een beetje teveel of te weinig water geven is dan geen ramp, want een plant met zulke sterke wortels is hartstikke stressbestendig. Deze levendige ruilhandel en wederzijdse afhankelijkheid (symbiose), laat je planten glunderen.
Voeg schimmels en bacteriën toe aan de potgrond
Helaas zijn planten uit het tuincentrum bijna altijd opgekweekt met kunstmest. Dat chemische middeltje zorgt ervoor dat planten heel snel groeien, maar verstoort daarmee wel de natuurlijke symbiose onder de grond. De plant groeit zo snel, dat hij verzwakt en vatbaar is voor ziektes en droogte. Bye bye, stressbestendigheid. Potgrond wordt daarnaast vaak verhit om ziekteverwekkende bacteriën te verwijderen, maar daarmee verdwijnen ook de meeste goede bacteriën en schimmels die een plant normaal gesproken beschermen en helpen. Dat verklaart de hangende bladeren van jouw nieuwe, groene huisgenoot. Reden te meer om zelf een flinke dosis liefde en (bodem)leven toe te voegen aan de potgrond.
Magie van het bodemleven
Gezonde planten beginnen bij een gezonde bodem. Bij het verzorgen van je potplanten is het daarom een goed idee om de natuur een handje te helpen. Met wat organische voeding en het toevoegen van gunstige schimmels en bacteriën zorg je voor sterke, gezonde planten en creëer je tegelijkertijd een mini-ecosysteem vol leven in je pot. Plant lovers klaar? Wroeten maar!
